Իսահակ Նյուտոնը (1643–1727) անգլիացի մաթեմատիկոս, ֆիզիկոս և աստղագետ էր, ով մեծ ազդեցություն է ունեցել գիտության վրա։ Լինքոլնշիր նահանգի Վուլսթորփ քաղաքում նա սովորել է Քեմբրիջի համալսարանում, որտեղ նրա հանճարը սկսել է ի հայտ գալ երիտասարդ տարիքից: 1665 թվականին, երբ համալսարանը փակվեց ժանտախտի պատճառով, Նյուտոնը վերադարձավ հայրենի գյուղ, որտեղ երկու տարվա ընթացքում մշակեց իր գիտական մեթոդի հիմքերը։
Նյուտոնը հայտնի է համընդհանուր ձգողության օրենքի վերաբերյալ իր աշխատությամբ, որը նա ձևակերպել է իր «Բնական փիլիսոփայության մաթեմատիկական սկզբունքները» (1687) գրքում։ Այս օրենքը նկարագրում է, թե ինչպես են գրավիտացիոն ուժերը գործում մարմինների միջև և հանդիսանում է դասական մեխանիկայի հիմքը։
Բացի այդ, Նյուտոնը մշակեց շարժման երեք օրենք, որոնք նկարագրում են առարկաների շարժման և նրանց նկատմամբ կիրառվող ուժերի միջև կապը։ Այս օրենքները հիմք են հանդիսացել ֆիզիկայի և ճարտարագիտության բազմաթիվ ոլորտների:
Մաթեմատիկայի մեջ Նյուտոնը Գոթֆրիդ Վիլհելմ Լայբնիցի հետ միասին ինքնուրույն մշակեց մաթեմատիկական վերլուծության հիմքերը, ներառյալ դիֆերենցիալ և ինտեգրալ հաշվարկը։ Նյուտոնը օգտագործեց իր հոսքերի մեթոդը՝ ուսումնասիրելու մեծությունների փոփոխությունը և դրանց ինտեգրումը, որը հիմք դարձավ ժամանակակից վերլուծության համար։
Նյուտոնը զգալի ներդրում է ունեցել նաև օպտիկայի ոլորտում։ Իր «Օպտիկա» (1704) գրքում նա նկարագրել է լույսի բնույթը և դրա տարրալուծումը գույների սպեկտրի մեջ՝ օգտագործելով պրիզմաները։ Նրա փորձերը ապացուցեցին, որ սպիտակ լույսը կազմված է տարբեր գույներից՝ մարտահրավեր նետելով նախկինում ընդունված համոզմունքներին:
Իր կյանքի վերջին տարիներին Նյուտոնը ծառայել է որպես Թագավորական միության նախագահ, որտեղ նա նպաստել է գիտության զարգացմանը և աջակցել բազմաթիվ հետազոտությունների։ 1705 թվականին նա թագուհի Աննայի կողմից արժանացել է ասպետի՝ ընդգծելով գիտությանը մատուցած իր ակնառու ծառայությունները։
Նյուտոնը մահացավ 1727 թվականի մարտի 31-ին Քեմբրիջում՝ թողնելով հսկայական գիտական ժառանգություն: Նրա աշխատանքը հիմնարար ազդեցություն է ունեցել մաթեմատիկայի և ֆիզիկայի զարգացման վրա և արդիական է մնում այսօր:
Ավետ Սարդարյան 