Թուրքիա
Թուրքիան գտնվում է Հայաստանի արևմուտքում: Երկու երկրների միջև դիվանագիտական հարաբերություններ չկան, և սահմանը փակ է 1993 թվականից՝ Ադրբեջանի հետ պատերազմի պատճառով: Պատմականորեն, հայ-թուրքական հարաբերությունները բարդացել են Հայոց ցեղասպանության հարցով, որը Թուրքիան չի ընդունում: Սակայն 2021 թվականից սկսվել են քննարկումներ հարաբերությունները բարելավելու նպատակով, ինչը ներառում է դիվանագիտական հանդիպումներ և որոշ ծրագրեր՝ սահմանը բացելու ուղղությամբ: Թուրքիան Հայաստանի համար մեծ տնտեսական գործընկեր կարող էր դառնալ, եթե սահմանը բացվեր: Բացի քաղաքական հակասություններից, Թուրքիան տարածաշրջանում հզոր տնտեսական և ռազմական ուժ է, որը կարևոր դեր է խաղում Միջին Արևելքում և Հարավային Կովկասում: ՆԱՏՕ-ի անդամ լինելով՝ Թուրքիան ունի ռազմավարական դաշնակիցներ ինչպես Արևմուտքում, այնպես էլ տարածաշրջանային որոշ ուժերի հետ:
Ադրբեջան
Ադրբեջանը գտնվում է Հայաստանի արևելքում և հանդիսանում է Հայաստանի հետ ունեցած հիմնական հակառակորդներից մեկը: Երկու երկրների հարաբերությունները լարված են 1988 թվականից սկսված Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության պատճառով: 2020 թվականին տեղի ունեցավ լայնածավալ պատերազմ, որի արդյունքում Ադրբեջանը վերականգնեց որոշ տարածքներ, որոնք նախկինում վերահսկվում էին հայկական ուժերի կողմից: Խաղաղության պայմանավորվածությունները դեռ մնում են խախտման վտանգի տակ, և Հայաստանի ու Ադրբեջանի սահմանին պարբերաբար բախումներ են տեղի ունենում: Չնայած հակամարտություններին, Ադրբեջանը ունի մեծ էներգետիկ ռեսուրսներ՝ նավթ և գազ, որոնք նրան դարձնում են կարևոր դերակատար տարածաշրջանում: Թուրքիան Ադրբեջանի հիմնական ռազմավարական դաշնակիցն է, և երկու երկրները սերտ համագործակցում են ինչպես տնտեսական, այնպես էլ ռազմական ոլորտներում:
Վրաստան
Վրաստանը գտնվում է Հայաստանի հյուսիսում: Այս երկիրը կարևոր դեր է խաղում Հայաստանի արտաքին քաղաքականության մեջ, քանի որ այն ապահովում է Հայաստանի հիմնական ցամաքային և երկաթուղային կապը դեպի Սև ծով: Երկու երկրների միջև հարաբերությունները հիմնականում բարեկամական են, թեև կան որոշ տարաձայնություններ, մասնավորապես՝ Ջավախքի հարցում, որտեղ բնակվում է մեծաթիվ հայ բնակչություն: Վրաստանը նաև հանդիսանում է տարանցիկ երկիր էներգետիկ ռեսուրսների համար, ինչպիսին են ադրբեջանական գազն ու նավթը: Վրաստանը ձգտում է դառնալ ՆԱՏՕ-ի և Եվրոպական Միության անդամ, ինչը կարևոր նշանակություն ունի տարածաշրջանային անվտանգության համար: Վրացական կառավարությունը փորձում է պահել բալանսը Ռուսաստանի և Արևմուտքի հետ հարաբերություններում: Տուրիզմը, առևտուրը և մշակութային կապերը երկկողմանի զարգանում են:
Իրան
Իրանը գտնվում է Հայաստանի հարավում և հանդիսանում է նրա կարևորագույն գործընկերներից մեկը, հատկապես տնտեսական և էներգետիկ ոլորտներում: Ի տարբերություն այլ հարևանների, Իրանի հետ Հայաստանի հարաբերությունները բարեկամական են, և նրանք սերտորեն համագործակցում են մի շարք ոլորտներում: Իրանն ապահովում է Հայաստանի համար էներգետիկ ռեսուրսների՝ գազի և նավթի մշտական մատակարարումներ: Իրանը նաև կարևոր դեր ունի Հայաստանի տարանցիկ ուղիների զարգացման գործում՝ հնարավորություն տալով շրջանցել Թուրքիայի և Ադրբեջանի փակ սահմանները: Չնայած միջազգային սանկցիաներին, որոնք սահմանվել են Իրանի նկատմամբ, Հայաստանի հետ առևտուրը շարունակվում է: Հայաստանը հաճախ ծառայում է որպես կամուրջ Իրանի և Արևմուտքի միջև, հատկապես եվրոպական շուկաների հասանելիության տեսանկյունից:
Ավետ Սարդարյան 