Սեղան է կոչվում այն քառանկյունը, որի երկու կողմերը զուգահեռ են, իսկ մյուս երկուսը զուգահեռ չեն:
Սեղանի զուգահեռ կողմերը կոչվում են հիմքեր:
AD -ն և BC -ն սեղանի հիմքերն են:
Սեղանի կողմերը, որոնք զուգահեռ չեն, կոչվում են սրունքներ:
AB -ն և CD -ն սեղանի սրունքներն են:
Սեղանի հատկությունները․
Սեղանի ներքին անկյունների գումարը (ցանկացած քառանկյան) 360° է:
Ցանկացած սեղանի սրունքին առընթեր անկյունների գումարը 180° է:
Կան սեղանի մի քանի տեսակներ: Հաճախ դիտարկվում են ուղղանկյուն և հավասարասրուն սեղանները:
Ուղղանկյուն սեղան
Սեղանը կոչվում է ուղղանկյուն սեղան, եթե նրա սրունքներից որևէ մեկը ուղղահայաց է հիմքերին:
Հավասարասրուն սեղան
Սեղանը, որի սրունքները հավասար են, կոչվում է հավասարասրուն սեղան:
Հետևյալ հատկությունները բնորոշ են միայն հավասարասրուն սեղաններին:
1. Հավասարասրուն սեղանի հիմքերին առընթեր անկյունները զույգ առ զույգ հավասար են:
2. Հավասարասրուն սեղանի անկյունագծերը հավասար են:
AC=BD
Հավասարասրուն սեղանի հայտանիշները․
1. Եթե սեղանի հիմքին առընթեր անկյունները հավասար են, ապա սեղանը հավասարասրուն է:
2. Եթե սեղանի անկյունագծերը հավասար են, ապա սեղանը հավասարասրուն է:
Սեղանի միջին գիծը․
Սեղանի սրունքների միջնակետերը միացնող հատվածը կոչվում է սեղանի միջին գիծ:
Սեղանի միջին գիծը զուգահեռ է հիմքերին և հավասար է նրանց կիսագումարին:
EF∥BC
EF∥AD
EF=(BC+AD)/2
Սեղանն ունի ընդամենը մեկ միջին գիծ:
Առաջադրանքներ․
1) Տրված է՝ ∢A=37°∢C=121° : Գտիր՝ ∢B,∢D-ն։
<A+B=180
<B=143
<C+D=180
<D=59
2)Հաշվիր ABCD սեղանի անկյունները, եթե ∢A=30°:
<D=A
<B=C
<B=150
3) Տրված է՝ AE=EB, CF=FD, BC=28 մ, AD=30 մ: Գտիր՝ EF-ը:
EF=(AD+BC):2
EF=(28+30):2=29սմ
4)Սեղանի հիմքերի հարաբերությունը հավասար է 2:7: Հաշվիր սեղանի մեծ հիմքը, եթե նրա փոքր հիմքը հավասար է 12 սմ -ի:
2մաս=12սմ
1մաս=6սմ
7մաս=42սմ
Լրացուցիչ աշխատանք (տանը)․
1) Նշիր ճիշտ պնդումը՝
ա)Հավասարասրուն սեղանի սրունքները զուգահեռ են:
բ)Ուղղանկյուն սեղանի հիմքերը հավասար են:
գ)Ցանկացած սեղանի հիմքերը զուգահեռ են:
2)Սեղան կոչվում է այն քառանկյունը, որի
ա)կողմերը զույգ առ զույգ զուգահեռ են:
բ)երկու կողմերը զուգահեռ են, իսկ մյուս երկուսը՝ ոչ:
3) Սեղանը կոչվում է հավասարասրուն, եթե
ա)նրա սրունքները հավասար են:
բ)նրա սրունքները զուգահեռ են: